نمای ساختمان | اصول طراحی نمای ساختمان مدرن و کلاسیک
در صنعت ساختمانسازی، به سوی بیرونی ساختمان (معمولا رو به خیابان) نما گفته میشود. طراحی نمای ساختمان یکی از مهمترین بخش ها در طراحی ساختمان است زیرا نمای ساختمان چهارچوب کار را برای بقیه اجزای ساختمان ، مشخص میکند. در این مقاله راجع به انواع نمای ساختمان و البته متریال مصرفی در طراحی و ساخت نما صحبت خواهیم کرد.با لوکس آذین همراه باشید...
روند طراحی نمای ساختمان
اولین جلوه بصری هر ساختمان، نمای آن است که می تواند با کاربر و مخاطب آن ارتباط برقرار کند. اما این نما باید به گونه ای طراحی شود که صرفا یک صفحه دو بعدی فاقد ارزش بصری نباشد، طراحی نمای ساختمان به عنوان اولین عنصر تاثیر گذار بر مخاطب باید فکر شده و طبق اصول طراحی شود و البته که طراحی اصولی نمای ساختمان ها دارای نکته های بسیاری است .
یک طراح خوب باید المان های بسیاری را در هنگام طراحی نمای ساختمان در نظر بگیرید. همانند جهت نورگیری ساختمان، سلیقه صاحب ملک، بافت اجتماعی اطراف ساختمان و البته کاربری ساختمان که جزء مسائل اصلی در طراحی نما است. علاوه بر این باید متریال مصرفی در ساخت نمای ساختمان را نیز به خوبی بشناسید تا بتوانید بهترین انتخاب را در هنگام طراحی نمای ساختمان داشته باشید.
بررسی موقعیت پروژه
مهمترین کار در طراحی معماری، داشتن درک کاملی از بستر طرح است. به صورت کلی تحلیل سایت در معماری به تحقیق و تجزیه و تحلیل آن می پردازد. بر این اساس، طراح هر پروژه باید قبل از شروع کار طراحی، به شناخت کلی زمین پروژه بپردازد.
چنین شناختی هنگامی کامل تر خواهد بود که با حضور در محل مورد نظر از نزدیک شاهد وضعیت محیطی آن باشد و عوامل زیر را مورد برسی قرار دهد:
- بررسی وضعیت موجود (مجاورت ها)
- شبکه دسترسی (معابر)
- تحلیل اقلیمی
- تحلیل هندسه سایت
- بررسی دید و منظر
حجم نور مورد نیاز برای هر فضا
در طراحی نمای ساختمان باید به پارامتر نورگیری هر فضا دقت ویژه ای داشت و نمای ساختمان را به نحوی تعریف نمود که مانع از نورگیری فضاها نشود. برای مثال در صورتی که پذیرایی به سمت نمای ساختمان است توصیه میشود که ابعاد پنجره ها را حداکثر در نظر بگیرید.و یا زاویه تابش خورشید را در دریافت نور در محاسبات خود لحاظ کنید.
انتخاب متریال نمای ساختمان
انتخاب متریال (مصالح) مناسب برای نمای ساختمان، یکی از مهمترین پارامترهاییست که قبل از شروع طراحی باید به آن دقت نمایید و تاثیر بسزایی بر قیمت تمام شده نمای ساختمان، طرح کلی و ماهیت نمای ساختمان میگذارد. معمولا در ساخت ساختمان های مدرن از متریالهای کامپوزیتی و یا ترکیب چوب و سنگ استفاده می شود و در نماهای کلاسیک، سنگ مرمر بیشترین کاربرد را دارند.
ارائه طرح به صورت سه بعدی
سبک های طراحی نمای ساختمان
انتخاب سبک طراحی نمای ساختمان شاید از مهمترین تصمیمات شما در هنگام ساخت ساختمان باشد. در این قسمت در رابطه با سبک های مختلف طراحی نمای ساختمان صحبت خواهیم کرد. با لوکس آذین همراه باشید.
طراحی نمای کلاسیک ساختمان (رومی)
نمای ساختمان رومی به دلیل طراحی منحصر بفرد خود بروی هر رهگذری تاثیر می گذارد که البته این مورد خود انتقادهای بسیاری را روانه اینگونه ساختمان ها کرده است و استفاده از معماری متناسب با فرهنگ ایران زمین را رواتر می داند. اما واقعیت این است که سبک معماری رومی در نمای کلاسیک ساختمان در واقع فقط مخصوص به روم باستان نمی شود بلکه سیر عظیمی از تاریخ معماری را در بر میگیرد که شامل ایران باستان نیز می شود. کتیبه های تخت جمشید و سر ستون های زیبای آنها دقیقا در طراح های رومی وجود دارد و به کرات از آنها استفاده می شود. در واقع این روزها نمای رومی ساختمان به دلایل متعددی مورد توجه قرار می گیرند.
یکی از دلایل گسترش سبک طراحی کلاسیک در نمای ساختمان، گسترده شدن استفاده از سنگ تراورتن و کشف معادن متعدد آن است. تنوع در بازهای قیمتی سبب شده ساختمان های سنگی که عمدتا بر اساس سبک های دوران باستان طراحی می شوند دوباره مد شده و بسیاری از افراد از این طرح ها استفاده کنند. دلیل دیگر افزایش نمای کلاسیک مربوط به جزئیات نمای کلاسیک رومی ساختمان هاست که نسبت به معماری اسلامی و ایرانی پیچیدگی ها کمتری دارند و البته بروز نشدن معماری اسلامی مخصوصا در دو قران اخیر باعث افزایش استفاده از نماهای رومی شده است.
رواج و محبوبیت بی سابقه این نوع نما نیاز به آسیب شناسی خاص خود دارد. شاید یکی از عمده دلایل آن را بتوان عدم وجود سبک خاصی در معماری حال حاضر کشورمان در طراحی نما دانست که نتوانسته رضایت مشتریان را جلب کند. این شیوه نماسازی در نبود سبک زیبا، شاخص و قابل قبول طراحی نما اکنون بخش قابل ملاحظه ای از طراحی نماهای کشور را به خود اختصاص داده است.
اینگونه نماها بخاطر معماری تقریبا پیچیده و مصالح ساختمانی گران قیمت مانند سنگ های طبیعی مرمر، گرانیت و ترواورتن به گونه ایی در تصور عموم مخصوص ساختمان های لوکس و طبقه مرفه جامعه است در صورتی که اینگونه طرح ها در بسیاری از ساختمان ها و آپارتمان های امروزی کم و بیش استفاده می شود. اما باید بپذیریم که این نماهای رومی هستند که جلوه شهر را از یکنواختی در می آورند و به آن تازگی و زیبایی می دهند.
طراحی نمای مدرن ساختمان
طراحی نمای مینیمال (کمینه)
متریال نمای ساختمان
نمای سنگی
در دچند دهه اخیر با توجه به پیشرفت ماشین آلات استخراج و فرآوری سنگهای ساختمانی، نمای سنگی گسترش چشمگیری در ایران داشته است. سنگ های مختلفی در نمای ساختمان به کار گرفته می شوند. تفاوت این نوع سنگ ها در نحوه ایجاد و منشا آن ها است که می تواند تفاوت های ساختاری بسیار زیادی ایجاد کند. همین تفاوت های ساختاری انواع سنگ هایی که برای نمای ساختمان به کار گرفته می شود ، ویژگی آن ها را نیز تغییر داده است. دراین میان سنگ تراورتن با توجه به تنوع زیاد در رنگ و طرحهای زیبای طبیعی خود توانسته جایگاه ویژهای در بین سایر انواع سنگها به خود اختصاص دهد.خلل و فرجی موجود در سطح این سنگ برای نصب بسیار مناسب می باشد زیرا ملات ماسه سیمان پشت سنگ به داخل این سوراخها نفوذ نموده و مانع جدا شدن آن از نما میگردد. در مورد سایر سنگها با سطوح صیقلی برای جلوگیری از جدا شدن از نما و سقوط آنها را توسط ابزاری به دیوار محکم می کنند.
مزایای نمای سنگی:
- عدم تغییر رنگ و جذب گرد و غبار
- مقاومت در برابر رطوبت
- تنوع در رنگ و جنس
- اجرای سریع و آسان و تمیز
نمای سنگ طبیعی
دو گروه از سنگهای طبیعی که در نمای ساختمان به کار میروند سنگهای آهکی و سنگهای آذرین هستند. سنگ نما باید ویژگیهای خاصی داشته باشد تا بتواند در برابر عوامل جوی (آفتاب، باران، یخبندان و باد) و آلایندهها دوام بیاورد. تقریبا به طور معمول از سنگ های زیر در طراحی نما استفاده می شود:
سنگ تراورتن نوعي سنگ آهكي است كه داراي منشا شيميايي بوده و از ته نشين شدن كربنات كلسيم نزديك چشمه ها، غارها و حوضچه هاي مردابي به وجود مي آيد اين سنگ بيشتر به رنگ كرم ، زرد ، قهوهاي ، خاكستري و سفيد است بافت آن متخلخل است و به صورت لايه لايه نيز وجود دارد وجودحفره هاي سنگ به دليل خروج گازها به هنگام ته نشين شدن و در پاره اي از موارد تجزيه گياهان است بيشتر آهکهاي تراورتن در رابطه با فعاليت چشمه هاي آب گرم وتحت مکانيزم دگرساني تشکيل شده اند.
سنگ مرمریت نوعي سنگ آهک رسوبي است در حالي که سنگ مرمر نوعي سنگ آهک حاصل از دگرگوني مي باشد.
سنگ گرانیت
سنگ مرمر يك سنگ دگرگونياست كه در شرايط دگرگوني ناحيه اي همراه با تبلور مجدد كانيهاي اوليه سنگ تشكيل ميشود. اين كانيها معمولاً كانيهاي كربناته مانند كربنات هاي كلسيم و منيزيم هستند. سنگ مرمر مي تواند از كلسيت، دولوميت، منيزيت و آراگونيت تشكيل شده باشد. بنابراين مرمرالزاماً همان آراگونيت نيست.
سنگ لایم استون ( LimeStone ) نوعي سنگ رسوبي است که عمدتا از کلسيت معدني تشکيل شدهاست. در واقع هدف از تهيه آهک، تبديل سنگ آن به حالت قابل مصرف و تبديل مجدد آن به سنگ آهک، پس از مصرف ميباشد.
سنگ چینی از نظر تجاري سنگ چيني به سنگ هاي سفيد كله قندي گفته مي شوند كه داراي سختي بسيار بالا مي باشداما از نظر علمي چيني يا كريستال به يك سنگ آهكي كه در اثر افزايش شار حرارتي ناشي از تزريق ماگماي داغ يا فشار بالا دچار تبلور دوباره شده اند اطلاق مي شود. سنگ چینیاز جمله سنگ هایی به شمارمی رود که دارای استحکام بالا برای محیط های خارجی و روبازی همچون لب حوض و موارد استفاده ای از این قبیل مناسب میباشد. رمريت درشت بلور، سفيد يا خاكستري روشن تا كرم را اصطلاحاً سنگ چيني مي نامند.
سنگ اونیکس سنگ ساختمانی اونیکس سنگی طبیعی است که از فرایند واکنش سنگ تراورتن و سنگ مرمر در طبیعت بدست می آید.از خصوصیت منحصر به فرد سنگ انیکس می توان به قابلیت عبور نور از آن اشاره نمود که جلوه ای خاص به آن می بخشد.از سنگ ساختمانی انیکس در غالب موارد در لابی ها و یا آب نماها مورد استفاده قرار می گیرد و به علت قابلیت عبور نوری که دارند با جایگزاری لامپ یا هالوژن در پشت آنها نور پردازی زیبایی را موجب می شوند.
نمای سنگ مصنوعی
تكنولوژي توليد سنگ مصنوعي از سال 1960 در ايتاليا پديد آمد و در همان دهه اولين كارخانه توليد سنگ مصنوعي در اين كشور شروع به فعاليت كرد. ايده پديد آمدن سنگ مصنوعي از آنجا شكل گرفت كه طراحان و آرشيتكتها به منظور هر چه زيباتر كردن و چشمنوازتر كردن فضاها اعم از فضاهاي دروني و بيروني ساختمانها و كفپوشها و محوطهسازيهاي بيروني نياز به سنگهايي با فاكتورهاي مورد نظر خويش را احساس ميكردند بهعلاوه پيشرفت صنعت ساختمان و سليقههاي مختلف اين نياز را بيان ميكرد كه سنگهايي با طرحهاي مختلف و فاكتورهاي فيزيكي و مكانيكي، كيفيت بالا و قيمت مناسب بايد در دسترس باشد.
نمای شیشه ای
با پیشرفت ماشین آلات ساخت شیشه کاربرد شیشه در نمای های مدرن ساختمان به طور روز افزونی افزایش یافته است . در ادامه خواص شیشه و کاربرد آن در انواع نمای شیشه ای را بررسی می نماییم.
این محصول ابتکاری به معماران اجازه میدهد تا بتوانند خیلی زیبا خلاقانه به طراحی نما بپردازند و در مواردی متعدد از جمله طراحی برای ایجاد محیط کار روشن وبسیار جذاب با نور بیشتر استفاده کنند.
شیشه های چند لایه در سال در سال 1903 توسط شیمیدان فرانسوی ادوارد با الهام از یک حادثه آزمایشگاهی اختراع شد.
شیشه های چند لایه با اتصال دو یا چند لایه از شیشه های معمولی حرارت همراه با یک لایه پلاستیکی تولید شده است.
در معماری مدرن نمای شیشه ای به عنوان پوشش ساختمان استفاده می شود.نمای شیشه ای دارای مزایایی متعددی میباشد که عبارتند از :
- بالا بردن امنیت و ایمنی ساختمان
- کنترل کننده صدا
- جلوگیری ازعبور اشعه ماوراء بنفش
- بهره وری از انژی خورشیدی
- تنوع در رنگ
- نمای شیشه ای نسبت به نماهای دیگر دارای بار مرده کمتری است
- کاهش هزینه
انواع نمای شیشه ای را در اینجا بررسی خواهیم نمود:
نمای شیشه ای فریم لس
نمای شیشه ای اسپایدر
نمای اسپایدر معمولا شیشه لمینت شده ای دارد متشکل از دو لایه شیشه سکوریت 6میلیمتر فلوت استاندارد درجه یک ودر لایه طلق که در مجموع 52/1میلیمتر و در بین دو شیشه سکوریت قرار می گیرد.
نمای شیشه ای اسپایدر در فروشگاه ها و در نماهای تجاری کاربرد بسیار زیادی دارد. با گسترش سبک های مدرن در ساختمان ، نمای شیشه ای اسپایدر، حداکثر دید با کمترین میزان استفاده از فریم و فلزات با بالاترین سطح ایمنی و ایزولاسیون را امکان پذیر می کند.
نمای شیشه ای کرتین وال
نمای شیشه ای دو پوسته
سیستم نمای فیس کپ یکی دیگر از سیستم های نما کرتین وال است.در سیستم فیس کپ درپوش هایی بر روی درزها و فواصل بین شیشه قرار می گیرند.سیستم کرتین وال فیس کپ برای دیوارهای عمودی و شیب دار و حتی سقف ها قابل استفاده است.نمای فیس کپ یک عایق بسیار قوی در مقابل نفوذ هوا و هدررفت انرژی است.همچنین امکان استفاده از شیشه های سه جداره نیز برای منطقی با آب و هوای خاص وجود دارد.
نمای کامپوزیتی آلومینویمی
مزایای نمای کامپوزیتی
- سبکی وزن که مهمترین مزیت ورقهای کامپوزیت میباشد. این ورق ها دارای وزن کمی بین 5 تا 8 کیلوگرم در هر متر مربع میباشند که در مقایسه با دیگر مصالح نما مانند سنگ و شیشه و غیره دارای وزن کمتری هستند
- عایق صوتی بهتری هستند. فضای خالی پشت ورقهای کامپوزیت باعث ایجاد خاصیت آکوستیک میشود.
- شکلپذیری (کارایی): به وسیله ابزار مخصوصی میتوان زوایای مختلف تا 135 درجه را در این ورقها ایجاد کرد و همچنین این ورق ها قابلیت قوی پذیری با قطر حدود 22 سانتیمتر را دارند.
- تنوع رنگ
- مقاومت در برابر آتشسوزی در نوع ضد حریق
- نصب سریع و آسان و قابلیت جابجایی پنلها و تعویض پنلها در صورت آسیب دیدن
- با توجه به ضریب نفوذ حرارتی پلیاتیلن هسته مرکزی ورقها و محبوس شدن هوا در پشت ورقها، در صورت اجرای صحیح عایق حرارتی خوبی محسوب میشود.
- قابلیت اجرای تاسیسات توکار مانند چراغها
- قابلیت شستشو
- مقاومت بالا در شرایط آب و هوایی: این ورقها به واسطه پوشش رنگ PVDF ، پایداری قوی فوقالعادهای در برابر نور خورشید، اشعه ماوراء بنفش و مواد اسیدی و قلیایی دارند.
نمای بایرامیکس
مزایای نمای بایرامیکس:
- تنوع رنگ
- کاربرد آسان
- نگهداری و تعمیر آسان
- قابلیت شستشو با آب
نمای سرامیک
مزایای نمای سرامیکی:
- عایق رطوبتی
- تنوع بی نظیر طرح و رنگ
- مقاومت فیزیکی بالا و مقاومت دربرابر یخزدگی
- ضدحریق بودن
نمای استرچ متال
مزایای نمای استرچ متال:
- تنوع در طرح و رنگ
- چشم اندازهای متنوع: به علت داشتن چشمه های سه بعدی گستره وسیعی از چشم اندازهای خلاقانه را در اختیار معماران و سازندگان قرار می دهد.
- نمای سه بعدی: نمای اکسپندد متال از همان ابتدا کیفیت سه بعدی بودن نما را تامین می نماید و تنوع بالایی از منظر را به نمای ساختمان می بخشد.
- قیمت تمام شده بسیار مناسب: با توجه به این که این نوع نما پیش تر وارداتی بوده است و در حال حاضر در داخل کشور تولید می شود قیمت آن به طور قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.
نمای آجری
- ضریب انتقال حرارت پایین آجر که نقش یک عایق حرارتی و برودتی را برای ساختمان ایفا میکند
- تنوع و ثبات رنگ
- ایجاد حس نوستالژیک در یک فضای مدرن شهری
- سرعت بالای اجرای این سیستم به دلیل عدم استفاده از ملات
نمای مونولیت
نمای مونولیت در حقیقت ترکیبی از ذرات مرمر، گرانیت، کوارتز با رنگهای کاملا طبیعی می باشد که با رزین های خاص و روان کننده ها و مواد anti uv طی فرایند های خاصی میکس می شوند.
در پروژه های انبوه که به صورت مجتمع ساخته شده اند، بزرگترین مشکل در اواخر پروژه، مربوط به نمای پروژه ها می باشد. درواقع استفاده از نماهای سنگی و آجری کاملاً وقت بر بوده به همین دلیل سرعت اجرای بالای مونولیت این مشکل را حل کرده و ازلحاظ صرفه جویی در زمان و هزینه بسیار مناسب می باشد.
مزایای نمای مونولیت
- اجرای سریع
- سبکی وزن وضخامت کم و انعطاف پذیری بیشتر
- عایق رطوبتی و مقاوم در برابر نفوذ آب
- هزینه پائین آن نسبت به سایر نماها
نورپردازی نمای ساختمان
نورپردازی نمای خارجی ساختمان یکی از مهمترین بخش های طراحی ساختمان به شمار می رود. نورپردازی علاوه بر ایجاد ظاهر خیره کننده در شب برای نمای ساختمان، حس پویایی و زنده بودن را در ساختمان ایجاد می کند و تاثیر زیادی بر زیبایی فضایی شهری نیز دارد. اصول نورپردازی نمای ساختمان در مورد همه ی ساختمان ها یکسان بوده است
در نورپردازی نما نیز استفاده از رنگ ها، سایه ها و روشنایی ها باید از یک مفهوم و هدفی تبعیت نماید. المان هایی که در نما قرار می گیرند هر یک حرفی و سخنی در مورد این ساختمان و بنا می زنند . رنگ های گرم محیط را صمیمانه تر و رنگ های سرد فضا را جدی و منظم نشان می دهند. فروشگاه اپل همه جا خودش را با نور سفید شدید متمایز می کند. کاخ سفید برای نمایش قدرت و دسیپلین بیشتر نور سفید را به کاربرده است. برعکس یک رستوران خوب برای نمایش فضای گرم و صمیمی در نمای خود المان ها را آفتابی نشان می دهد.